گفتوگو با رسول دانیال زاده، مدیر بزرگترین گروه تولیدی محصولات فولادی در بخش خصوصی کشور، درباره روشهای پیشبینی تقاضای بازارهای فولادی برای تأمین منظم نیاز آنها، انجام شد.
سوال: آقای دانیال زاده، تقاضا در بازار چگونه شکل میگیرد و متأثر از چه عواملی است؟
رسول دانیال زاده: عامل اصلی شکلگیری تقاضا در انواع بازارها، نیاز است. در اغلب موارد، نیاز به خواستهای تبدیل میشود که در صورت امکان تحقق آن خواسته، تقاضا شکل میگیرد. متقاضیان محصولات هم، مشتریانی هستند که این کالاها را از بازارها تامین میکنند. اندازه بازارها نیز متناسب با حجم عرضه و تقاضا حول یک محصول خاص شکل میگیرد. البته داشتن توان مالی و درخواست یک محصول، لزوماً برای شکلگیری تقاضا به آن محصول، کفایت نمیکند و متأثر از عوامل دیگری هم هست. قیمت محصول یکی از این عوامل است. بدین معنا که مشتریان به صرف داشتن پول و درخواست، تن به هر خریدی نمیدهند و حتماً بهای کالا را لحاظ نموده و در تصمیمگیری خود دخیل میکنند.
سوال: قیمت چه تأثیری روی رفتار بازار و نظام عرضه و تقاضا میگذارد؟
رسول دانیال زاده: بین قیمت و نظام عرضه و تقاضا یک رابطه منطقی وجود دارد و به همین دلیل در اغلب روشهای بازاریابی، شاخص قیمت و نحوه تعیین آن از اهمیت زیادی برخوردار است، به طوریکه در برخی موارد قیمت روی هر یک از دو سمت عرضه و تقاضا تأثیر مستقیم دارد. مثلاً در سمت تقاضا، یک کالا با قیمت ارزان، قابلیت جذب متقاضیان بیشتری دارد و گرانی آن موجب ریزش متقاضیان خواهد شد و یا در سمت عرضه، غالباً هر چه قیمت یک محصول در بازارها بیشتر باشد، تامین کنندگان بیشتری تمایل به عرضه آن دارند. حسب همیندلیل، تصمیمگیری در مورد قیمت یک محصول، برای تنظیم نظام عرضه و تقاضا، بسیار حائز اهمیت است. در عوض، تعیین قیمت به میزانی که ارزش واقعی محصول را بازتاب کند، میتواند به تأمین ماندگاری و پایداری بازار کمک کند.
سوال: چگونه میتوانید تقاضای بازار را پیشبینی کنید؟
رسول دانیال زاده: پیشبینی تقاضای بازار از جمله مسائلی است که در صنعت فولاد، اهمیت بسیاری دارد. برای پیشبینی تقاضای بازار، بهتر است از روشهای آماری و روشهای پیشرفتهتری مانند شبکههای عصبی و الگوریتمهای یادگیری ماشین استفاده کنیم. در این روشها، از دادههای سابق بازار، مانند حجم فروش، قیمت و فصلبندی محصولات، استفاده میشود تا مدلهای پیشبینی تقاضا ایجاد شود. در این روشها، تأثیر عوامل مختلف مثل قیمت، فصل، روند اقتصادی، رقابت بازار و ... بر رفتار مشتریان مورد بررسی قرار میگیرد و در پیشبینی تقاضا موثر هستند.
همچنین، برای پیشبینی تقاضا، میتوان از روشهای تحقیقات بازاریابی مانند مطالعات بازار، نظرسنجیها و گردآوری دادههای اولیه و ثانویه استفاده کرد. این روشها به شرکتها کمک میکنند تا نیازهای مشتریان و رفتار آنها را بهتر درک کنند و از این رو، راههای بهتری برای تأمین تقاضا ایجاد کنند.
در کل، برای پیشبینی تقاضای بازار، بهتر است از ترکیب روشهای مختلف از جمله روشهای آماری، روشهای یادگیری ماشین و تحقیقات بازاریابی استفاده کنیم.